
امروز قصد داریم یک تکنیک جدید در ترکیببندی تصویر را یاد بگیریم. در این مقاله، تکنیک ترکیببندی عکاسی با خطوط راهنما (Leading Lines) را بهصورت کامل توضیح میدهم. برخلاف برخی از روشهای معروف دیگر، در این تکنیک نمیتوانید از شبکهبندی (Grid) استفاده کنید و همین موضوع آن را هیجانانگیز و منحصربهفرد میکند.
تعریف عکاسی با خطوط راهنما:
بیایید با تعریف عکاسی با خطوط راهنما شروع کنیم.
این یک تکنیک ترکیببندی در عکاسی است که در آن از خطوط موجود در صحنه بهعنوان راهنما برای هدایت نگاه بیننده به سمت سوژه اصلی استفاده میشود. این کار باعث میشود تصویر از نظر بصری برای چشم دلنشینتر باشد.
خطوط راهنما در نتیجهی شکل اشیاء و ساختارها در کادر بهوجود میآیند. این خطوط لزوماً صاف نیستند و میتوانند به شکل منحنی یا مورب باشند. گاهی اوقات چندین خط ممکن است به یک نقطه همگرا شوند یا یکدیگر را قطع کنند.
چگونه از خطوط راهنما در عکاسی استفاده کنیم؟
روشهای زیادی برای استفاده از خطوط راهنما در یک صحنه وجود دارد. در ادامه به چند نمونه مهم اشاره میکنم:
1. هدایت نگاه به سمت یک سوژه
سادهترین روش استفاده از خطوط راهنما این است که خطوط را به سمت یک سوژه واحد هدایت کنید. این خطوط معمولاً از بخش پیشزمینه شروع شده و به سوژه ختم میشوند.
در این عکس، چندین جاده که با چراغهای خیابانی مختلف روشن شدهاند، خطوط راهنمای متفاوتی را تشکیل دادهاند. تمام این خطوط به سمت یک سازه بزرگ شبیه به طاق اشاره میکنند و در نتیجه، طاق به مرکز توجه تصویر تبدیل میشود.
اگر اولین بار است که از این تکنیک استفاده میکنید، پیشنهاد میکنم ترکیببندی را ساده نگه دارید.

2. اتصال چند سوژه به یکدیگر
گاهی اوقات بیش از یک سوژه در کادر وجود دارد. در چنین شرایطی باید ترکیببندی را بهگونهای انجام دهید که خطوط راهنما این سوژهها را به هم متصل کنند و یک ترکیببندی چشمنواز ایجاد شود.
در این مثال، مسیر پیادهرو بهعنوان خطوط راهنما عمل میکند که زن با لباس زرد، سپس فردی با لباس سبز و در نهایت گروهی از افراد در جلوی کادر را به هم متصل میکند.
پیشنهاد میکنم از یک صحنه چندین ترکیببندی مختلف امتحان کنید، سپس تصاویر را با هم مقایسه کرده و بهترین آنها را انتخاب کنید. این کار باعث میشود سریعتر یاد بگیرید.

تفاوت مسیر (Path) با خطوط راهنما
اگر خطوط موجود در تصویر به هیچ سوژهای منتهی نشوند، در این صورت نمیتوان از تکنیک خطوط راهنما استفاده کرد. چنین خطوطی «مسیر» (Path) نامیده میشوند.
در تصویر پایین فقط یک مسیر دیده میشود که به هیچ سوژهای نمیرسد و به یک بنبست ختم میشود. این تصویر نمونهی خوبی از یک مسیر است. بسیاری از عکاسان تازهکار این دو مفهوم را با هم اشتباه میگیرند.

چگونه خطوط راهنما را پیدا کنیم؟
اگر مبتدی هستید، ممکن است تشخیص فرصتهای استفاده از خطوط راهنما در یک صحنه برایتان سخت باشد. برای سادهتر شدن کار، در ادامه چند نمونه رایج از خطوط راهنما را معرفی میکنم.
1. جاده
در این تصویر، خطوط ایجادشده توسط جاده نگاه بیننده را به سمت ساختمان انتهای مسیر هدایت میکند.
این تکنیک بدون ایجاد حواسپرتی، چشم بیننده را مستقیماً به سوژه هدایت میکند.
بیشتر تصاویر منظرهای که جاده در کادر دارند، از این تکنیک استفاده میکنند.

2. ریل راهآهن
اگر ریل در کادر دارید، میتوانید از آن بهعنوان خط راهنما استفاده کنید؛ یا سوژه را در امتداد آن قرار دهید یا خطوط را به سمت سوژه هدایت کنید.
در این تصویر، مردی که تلاش میکند روی ریل تعادلش را حفظ کند، سوژه اصلی است و ریلها نگاه را به سمت کوههای دوردست هدایت میکنند.

3. ستونها
در این عکس، ردیف ستونها در سمت چپ و راست، خطوط راهنما را ایجاد کردهاند که پیشزمینه و پسزمینه تصویر را به هم متصل میکند و به سمت درِ انتهای راه اشاره دارد.
دفعهی بعد که داخل یک ساختمان یا بنای تاریخی با ستونها بودید، حتماً این تکنیک را امتحان کنید.

4. ردیف چراغها
ردیف چراغها میتوانند هم در روز و هم در شب بهعنوان خطوط راهنما عمل کنند. در شب، بهدلیل روشن بودن چراغها، صحنه جذابتر میشود. فقط دقت کنید که خطوط به سمت سوژه اشاره داشته باشند.
5. پل
در این تصویر، چشم بیننده ابتدا فردی را که روی پل معلق ایستاده میبیند و سپس به انتهای پل که چراغی روشن است هدایت میشود. در اینجا خطوط راهنما صاف نیستند و حالت منحنی دارند.
استفاده از تکنیک خطوط راهنما باعث شده ترکیببندی تصویر بسیار سادهتر و جذابتر شود. بدون حضور این فرد، تصویر چنین تأثیری نداشت.

6. رودخانه
همانطور که گفته شد، خطوط لازم نیست صاف باشند؛ میتوانند منحنی هم باشند. اگر رودخانه یا دریاچهای در صحنه دارید، میتوانید از آن برای هدایت نگاه به سمت سوژه استفاده کنید؛ مثلاً کوه، ساختمان یا هر عنصر مهم دیگر.
برای ثبت چنین تصویری باید از ارتفاع عکاسی کنید؛ مانند بالای ساختمان، کوه یا با استفاده از پهپاد. تنها در این حالت میتوانید خطوط هدایتکننده رودخانه را بهخوبی ببینید.
7. الگوها در ساختمانها و سازهها
در عکاسی داخلی از ساختمانها، سازهها یا بناهای تاریخی، میتوانید از الگوهای موجود برای ایجاد اثر خطوط راهنما استفاده کنید. فقط مطمئن شوید که این الگوها به سمت یک سوژه مشخص اشاره دارند.

8. رد نور (Light Trails)
آیا تا به حال رد نور خودروها را در شب عکاسی کردهاید؟ اگر نه، حتماً آن را امتحان کنید. این نوع عکاسی با نوردهی طولانی و استفاده از حالت Bulb انجام میشود.
بهترین روش ترکیببندی در این سبک، استفاده از تکنیک خطوط راهنماست. در اینجا خطوط از ابتدا وجود ندارند، بلکه با نوردهی طولانی ایجاد میشوند. میتوانید مسیر حرکت خودروها را پیشبینی کنید تا قبل از ثبت تصویر، ترکیببندی را در ذهن خود ببینید.
نتیجهگیری:
حالا میدانید چرا خطوط راهنما در عکاسی اهمیت دارند. اگر قصد عکاسی منظره یا معماری دارید، حتماً این تکنیک را امتحان کنید. تنها در این صورت است که درک خواهید کرد چگونه خطوط راهنما حس و حال یک تصویر را شکل میدهند و به شما کمک میکنند تصاویر زیباتری خلق کنید.
چند نمونه عکس از خطوط هدایتگر





آکادمی عکاسی کاندید | برگزاری کلاس های تخصصی عکاسی از مقدماتی تا حرفه ای زیر نظر هادی صمدی | تهران خیابان ایتالیا